(?HA) - Psikolog Filiz Yakmaz Bas?lgan, çocuk ve gençlerin, okuldaki akranlar? taraf?ndan çe?itli ?ekillerde seçilip d??lanabilece?ine, toplum içinde a?a??lan?p, hedef al?nabilece?ine dikkati çekti.

Özel Hayat Hastanesi Uzman Klinik Psikolog Filiz Yakmaz Bas?lgan, akran çat??mas? ve zorbal??? aras?nda temel farklar bulundu?unu belirterek, “Akran çat??mas? hayat?n normal bir parças?d?r. Çat??mayla sa?l?kl? bir ?ekilde ba?a ç?kmay? ö?renmek, çocuklar?n ihtiyaç duyduklar? sosyal becerilerde ustala?mas?na yard?mc? olur. Bir çat??ma meydana geldi?inde, dahil olan herkes ili?kide e?it güce sahiptir. Her iki ki?i de duygusal olarak üzgün olabilir, ayn? fikirde olmasalar da birbirlerine sayg?l?d?rlar. Her iki ki?iye de ciddi veya duygusal olarak zarar vermez. ?nsanlar çat??ma ya?ad?klar?nda genellikle pi?manl?k duyarlar ve yapt?klar?n?n sorumlulu?unu al?rlar. Çat??ma içindeki çocuklar, yeniden e?lenmeye ba?layabilmek için genellikle sorunu çözmek isterler. ?li?kinin düzeldi?ini hissettirmek için bir anla?maya varmaya niyetlidirler. Çat??ma, ara s?ra olur” dedi.

Öte yandan zorbal???n, hayat?n normal bir parças? olmad???n?n alt?n? çizen Bas?lgan, “Zorbal?k, gücün kötüye kullan?lmas?d?r ve hiçbir sa?l?kl? yan? yoktur. Zorbal?kta, taraflar aras?nda güç dengesizli?i vard?r. Zorbal?k, ciddi bir duygusal veya fiziksel zarar tehdidi olu?turur. Ba?kalar?n?n korkutularak, taciz edilerek, tehdit edilerek veya a?a??lanarak onlar? kontrol alt?na al?nmas? hedeflenir. Zorbalar, hedefle ili?ki kurmakla ilgilenmezler. Ayr?ca hiçbir ?eyi çözme giri?imleri de yoktur. Zorbal??? tan?mlaman?n en iyi yolu, bunun kas?tl? bir eylem oldu?unu kabul etmektir. Hedef, ba?ka bir ki?iyi incitmek, hakaret etmek veya tehdit etmektir. Zorbal?k da tekrarlan?r ve hedeflidir. Taktikler olaydan olaya de?i?se de, zorba ayn? insanlar? incitmek amac?yla tekrar tekrar hedef al?r” diye konu?tu.

Bas?lgan, sa?l?kl? bir benlik sayg?s? ile gençlerin kendilerine daha fazla güvenece?ini ve ayr?ca güçlü ve zay?f taraflar?n? da belirleyerek, zorbal??a kar?? kendilerini korumalar?na yard?mc? olaca??n? belirterek, sa?lam bir özgüvenin, gençleri madde, alkol, sa?l?ks?z ili?kiler ve flört istismar?n?n tuzaklar?ndan koruyaca??n? söyledi.

Gençlerin güçlü özgüvene sahip olmalar? aç?s?ndan aile ile kurdu?u ba?lar?n da önemli oldu?una i?aret eden Bas?lgan, ?öyle devam etti:

“Çocu?unuzla vakit geçirin. Gençlerle zaman geçirdi?inizde, onlar?n önemli olduklar?n? iletiyorsunuz, bu da benlik sayg?s?n? geli?tirmede uzun bir yol kat ediyor. Çocu?unuzu tutkular?n?n pe?inden gitmesi için te?vik edin. Çocu?unuzun üstün oldu?u her e?lenceli aktivite kendine güvenini geli?tirecektir. Gençlerin güçlü yanlar?ndan yararlanmalar?na ve keyif alacaklar? bir ?ey bulmalar?na yard?mc? olun. Hata yapmas?na izin verin. Ko?ulsuz sevginizi gösterin. Çocu?unuzun onlar? oldu?u gibi sevdi?inizi bildi?inden emin olun. Ba?ar?s?z olduklar?nda bile onlarla gurur duydu?unuzu söylemekten çekinmeyin. Mükemmelli?in önemli olmad???n?, çok çal??man?n ve çaban?n önemli oldu?unu vurgulay?n. Çocu?unuzu gönüllü i?lere te?vik edin. Gençlerin bir ?ekilde gönüllü olmalar? çok ödüllendirici ve tatmin edici olabilir. Bu, onlara kendi ya?amlar? için ?ükran ve daha dezavantajl? olanlara ?efkati ö?retir. Çocu?unuzun iyi seçimlerini kabul edin. Çocuklar, do?ru bir ?ey yapt?klar?nda olumlu peki?tirme ald?klar?nda kendilerine ve yeteneklerine inanma ihtimalleri daha yüksektir. Çocu?unuzun yetkinli?ine inan?n. Yard?m?n?z olmadan bir ?eyi halletmelerine izin verdi?inizde ne kadar zor olursa olsun yeteneklerine olan inanc?n?z? onaylam?? olursunuz. Makul hedefler belirlemesine yard?mc? olun. Ula??lamaz bir ?eyi ba?armaya çal??mak, özgüveni öldürmenin en garantili yoludur. Onu karakteri için övün. Çocu?unuzu kurtarmaktan kaç?n?n. Kötü bir arkada?la u?ra?mak, bir spor tak?m?ndan at?lmak veya kötü bir seçimin sonuçlar?yla u?ra?mak olsun, anne ya da baba durumu kurtarmadan onlar hayatta kald?klar?nda bu onlar?n güçlü yönlerini geli?tirecek ve dayan?kl?l?klar?n? artt?racakt?r. Çocu?unuza iddial? olmas?n? ö?retin. Kendi ayaklar? üzerinde durabileceklerini ö?retin. K?yas yapmaktan kaç?n?n. Her gencin bireyselli?ini ve özelliklerini birbirleriyle kar??la?t?rmadan takdir edin. Çocu?unuza hay?r demeyi ö?retin. Çocuklar?n?z, kendilerini rahats?z eden bir iste?e, o ki?i bir yeti?kin olsa bile, hay?r deme hakk?na sahip olduklar?n? hissetmelidir. Temel strateji, çocuklar?n?za sayg?l? bir ?ekilde hay?r demeyi ve sa?l?kl? s?n?rlar koymay? ö?retmektir.”