Orta Do?u’da ya?ananlar? de?erlendiren Bursa Teknik Üniversitesi Uluslararas? ?li?kiler Bölümü Ö?retim Üyesi Dr. Furkan Polat, "Orta Do?u son dönemlerde yine ciddi krizlerle kar?? kar??ya gelmi? durumda. Özellikle ?ran ile ?srail aras?ndaki kriz, kronikle?mi? bir hal almaya ba?lad?. Bu tür rekabetlerde aktörlerin kar??s?na üç farkl? seçenek ç?kar. Birincisi aktörlerden biri kar?? tarafa blöf yapar, kar?? taraf ise geri ad?m atarak bir sayg?nl?k veya stratejik kay?p ya?amakla birlikte krizin son bulmas?na imkan tan?r. ?kinci seçenekte ise, aktörler kar??l?kl? olarak bir geri ad?m atma durumu tercih ederler, bu durumda da kriz kendili?inden son bulur. Son olarak üçüncüsünde ise, aktörler mevcut pozisyonlar?ndan taviz vermezler. Daha sert ad?mlar atmaya ba?larlar. Bu da kaç?n?lmaz olarak aktörler aras?nda bir sava?a yola açarlar" dedi.

"?ran ve ?srail krizi, daha da t?rmanarak bir sava?a yol açmas? k?sa vadede mümkün de?il"

Bu 3 senaryo üzerinden ?ran-?srail ili?kisini de?erlendiren Ö?retim Üyesi Dr. Furkan Polat, "?ran ve ?srail aras?ndaki ili?kilerde ilk senaryonun gerçekle?meyece?ini çok net bir ?ekilde söyleyebiliriz. Her iki tarafta geri ad?m atma niyetinde de?il. Bunu hem ?srail’in ?am’daki büyükelçilik sald?r?s?nda gördük. Hem de ?ran’?n ?srail’e misilleme olarak insans?z hava araçlar? ve balistik füzelerini kullanarak yapt??? sald?r?da net bir biçimde gördük. Dolay?s?yla iki tarafta geri ad?m atma niyetinde de?il. ?kinci seçene?i bir tarafa b?rakacak olursak, üçüncü seçenekteki gibi taraflar?n krizi daha da t?rmand?rarak bir sava?a yol açmas? ise k?sa vadede mümkün olmayacak gibi görünüyor" ifadelerine yer verdi.

"?srail’in ABD’siz ?ran’a sava? açmas? mümkün de?il"

?ran taraf?ndan yap?lan aç?klamalara bak?ld???nda ?ran’?n net bir biçimde ?srail’e do?rudan sava?mak gibi bir niyetinin olmad???n? belirten Polat, "Di?er taraftan ?srail ise ?ran ile sava?ma konusunda o kadar isteksiz de?il. Ancak bunun da baz? ?artlar? var. ?srail, Amerika’n?n bölgeye dahil olarak ?ran’a yönelik bir operasyon yap?lma taraftar?d?r. Ancak ABD cephesine bak?ld???nda ise hem bu y?l içerisinde yap?lmas? planlanan seçimlerin ba?kan üzerindeki bask?s?, hem de Amerika’n?n uzun y?llard?r yakla??k 15 y?ld?r Orta Do?u’ya do?rudan angaje olmamak gibi bir stratejik yakla??m? söz konusudur. Bu opsiyonu da k?sa vadede pek mümkün k?lm?yor. Dolay?s?yla önümüzde tek bir seçenek kal?yor. Bu a?amada aktörlerin krizi yava? yava? iki taraf?n da geri ad?m atarak sonland?rmas?n? bekliyoruz. Mevcut durumda bu senaryonun gerçekle?me ihtimalini yüksek görüyorum. Özellikle ?ran ile ?srail aras?ndaki kriz kronikle?meye ba?lad? diyebiliriz" dedi.

"Türkiye, Orta Do?u’da mümkün mertebe krizlerin bar??ç?l bir biçimde çözümlenmesini arzuluyor"

Türkiye’nin, 7 Ekim’den beri bölgesel krizlerin art?k bir noktada durmas? gerekti?i yönünde bir politika benimsemi? durumda oldu?unu ifade eden Polat, "Malum, son 15 y?ld?r Orta Do?u’da yo?un bir rekabet söz konusu bölgesel aktörler aras?nda. Buna bir de devlet d??? silahl? aktörler ve ba?ar?s?z devletler eklenmi? durumdad?r. Dolay?s?yla Orta Do?u, 2000 y?llar?n?n ba??ndan 2010 y?llar?na kadar olan k?smen istikrarl? dönemini özlemi? durumdad?r. Dolay?s?yla Türkiye, ne ?ran-?srail aras?nda, ne de ?srail-Hamas aras?nda böyle bir çat??man?n devaml?l??? yönünde bir politika arzulam?yor. Türkiye, Orta Do?u’da mümkün mertebe krizlerin bar??ç?l bir biçimde çözümlenmesini arzuluyor. Bu çerçevede de giri?imlerini sürdürüyor. Türkiye’nin kendi ç?karlar? aç?s?ndan da bu oldukça önemli. Aksi takdirde, çe?itli insani krizler, terör örgütlerinin yeniden palazlanmas? gibi veya ba?ar?s?z devletlerin ortaya ç?kmas? gibi Türkiye’nin güvenli?ini yan?ndan ilgilendiren ba?ka kriz alanlar? ortaya ç?k?yor. Dolay?s?yla Türkiye, bu tür krizlerin daha bar??ç?l yollarla çözümü için mücadele ediyor" ?eklinde konu?tu.