Halk arasında berelenme olarak da tanımlanan cilt yüzeyinde oluşan morarmalar, hemen herkesin birden fazla kez deneyimlediği bir durum olsa da herhangi bir yere çarpma ve travmaya maruz kalmamasına rağmen gelişmesi ya da travma boyutu ile uyumsuz derecede büyük olması birçok farklı sağlık probleminin belirtisi olabilir. 

Vücutta Morarma Nedir?

Morarma, morluk ya da bere olarak adlandırılan ve tıp dilinde ekimoz olarak tanımlanan cilt yüzeyinin mor renk alması durumu, çarpma ve cilde alınan darbelere bağlı olarak cilt altında bulunan kılcal damar yapılarının hasar görmesi olarak tanımlanabilir. 

Morarmalar Neden Olur?

Dikkatsizlik nedeniyle sehpa kenarına, koltuğa ya da diğer mobilyalara bir anlık çarpabiliriz. Hasar gören kılcal damarlardan cilt altına kan sızması ve bu kanın dokular üzerine yerleşmesiyle cilt yüzeyinden çıplak gözle görünür hâle gelen morluklar, farklı renk ve şekillerde oluşabilir.

Alınan darbeye ya da travmaya bağlı olarak kılcal damarlardan vücut dokularına sızan kanın, oksijen bakımından fakirleşmesi ile önce mor renkte olan bereler, zamanla kahverengi ve son olarak yeşil renge döner. En fazla 18 gün içinde iyileşen morluklar ilk oluştuğu dönemde acıya yol açabilir. Özellikle üzerine dokunulduğunda hissedilen ağrı ve acı hissi, zamanla hissedilmez hâle gelir. 

Darbe ya da çarpmanın yanı sıra kanda trombosit (kan pulcukları) miktarının düşmesine bağlı olarak da vücutta veya bacaklarda morarmalar meydana gelebilir. Genelde ağır bir enfeksiyon geçiren, yoğun bakımda yatan kişilerde bu tür morluklar görülür. Yaş da bu durumda önemli bir faktördür. Yaşla beraber damarları destekleyen dokuların zayıflaması nedeniyle en hafif çarpmada dahi kan, damar dışına geçip mor bir görüntüye neden olabilir.

Özellikle morluklar, nedensiz olarak ortaya çıkıyor ve aşağıdaki belirtilerle görülüyorsa bu morlukların üzerinde durulmalı ve nedenleri araştırılmalıdır.

Vücudunuzdaki morlukların kendi kendine geliştiğini düşünüyorsanız,

Morluklar tekrarlıyorsa ve ağrılı değilse,

Birden fazla yerde morarma varsa,

Morluklara diş eti, burun, aşırı adet kanaması eşlik ediyorsa,

Morarmaya ek olarak ateş, halsizlik, lenf bezi şişmesi varsa,

Küçük bir travma sonucunda çok büyük bir morluk oluşuyorsa, mutlaka bir uzmana başvurun.

Yetişkinlerde Yaygın Görülen Morarma Nedenleri?

Morluklar kadınlarda daha çok görülebilir. Bunun sebebi kadınlarda deri altında ya birikiminin erkeklere oranla daha çok olmasıdır. Yetişkinlerde özellikle kollar ile vücudun üst bölümünde meydana gelen morarmalar, diş eti kanamaları, adet kanamasının uzun sürmesi, nedensiz adet kanaması, göz içi kanamalar, dışkıda kan görülmesi genellikle pıhtılaşma bozukluğuna işaret edebilir.

Kan sulandırıcı gibi bazı ilaçlar da vücutta morluk oluşmasına neden olabilir. Kan sulandırıcıların yanı sıra non-steroid anti-inflamatuar ilaçlar (NSAİİ) ya da bazı antidepresanlar morarmaya eğilimi arttırabilir. Hatta sarımsak, ginseng, balık yağı gibi etken maddeleri içeren takviyeler bile normal trombosit işlevini azaltarak morarmaya neden olabilir.

Morlukların yaygın görülen nedenleri şöyle sıralanabilir:

B12 vitamini, folik asit , demir , C vitamini ve K vitamini yetersizliği

Von Willebrand hastalığı, trombosit fonksiyon bozuklukları ve diğer kan pıhtılaşma bozuklukları

Aile içi, çocuk ya da yaşlılara yönelik şiddet

Yaşın ilerlemesi

Aşırı alkol tüketimi

Yetersiz beslenme

Aşırı egzersiz

Diyabet

Kemoterapi

Daha nadir görülen morluk nedenleri de şunlardır:

İmmün trombositopenik purpura hastalığı (ITP)

Hemofili A

Hemofili B

Ehler Danlos sendromu

Cushing sendromu

Vücuttaki Morarmalar Neyin Belirtisi?

Travma dışı morarmaların belirtileri, diğer morarmalardan farklı değildir. Çoğunlukla cilt yüzeyinde mor renkli oluşumlar olarak göze çarpan ve üzerine bastırıldığında acıya yol açan morarmanın kendiliğinden oluştuğu düşünülüyorsa bu durum mutlaka hekime haber verilmelidir.

Hangi Morarmalar Tehlikeli?

Kandaki pıhtılaşma sistemi ile görevli trombosit denen hücrelerin azlığı ile seyreden immün trombositopenik purpura (ITP), pıhtılaşma faktörlerindeki eksiklikleri kapsayan hemofililer, trombositlerdeki işlev bozuklukları ve ender olarak lösemi gibi birçok hastalık bu morarmalara yol açabilir. Hatta bazen lösemilerde ilk bulgu trombosit düşüklüğüne bağlı gelişen bu morarmalar olabilir. Aşağıdaki özellikleri taşıyan morluklara dikkat edin:

Birden fazla olan

Kendi kendine gelişen

Travmanın şiddetiyle ters orantılı olan

Beraberinde burun ve diş eti kanamalarının eşlik ettiği morluklar

Unutmayın, doktor muayenesinden sonra yapılacak basit bir kan sayımı, birçok hastalığın teşhisinde yardımcı olur.