Ramazan Bayram? ziyaretleri çerçevesinde memleketi Tekirda?’a gelen TBMM Ba?kan? Mustafa ?entop, Süleymanpa?a ilçesindeki Rumeli iskelesinde vatanda?larla bayramla?t?. Bayramla?ma sonras?nda aç?klamalarda bulunan ?entop, “Zor günlerden geçiyor dünyam?z. Hemen çok yak?n?m?zda Rusya-Ukrayna aras?nda bir sava? halen devam ediyor. Bu sava??n meydana getirdi?i y?k?m? ve riski hepimiz yak?ndan takip ediyoruz. Bu sadece Ukrayna ve Rusya aras?nda de?il, ayn? zamanda bütün bir bölgemizi, Avrupa’y?, bütün dünyay? tehdit eden potansiyelleri büyük bir riski içinde bar?nd?r?yor. Her geçen gün farkl? senaryolar, komplo teorileri geçiyor. Bu sava??n bir taraf?, bir yönü ?ehirler tahrip edilmi?, ölmü?, öldürülmü?, bunlar? görüyoruz. Bunun d???nda daha önemli bir yön. Göçle ilgili bir yönü var meselenin. ?u ana kadar Ukrayna s?n?rlar? d???na giden Ukrayna’dan insan say?s? 6 milyon civar?nda Ukraynal? yetkililerin söyledi?ine göre. Bir de Ukrayna içerisinde de nüfus hareketlerini dikkate al?rsak 10 milyon civar?nda insan?n yerinden, yurdundan, evinden edildi?ini görüyoruz. Tabii bu bir ba?ka gerçe?i ortaya ç?kartt?. Uzun y?llar Türkiye’de bu düzensiz göçle ilgili misafirlerimiz var. Bununla ilgili Avrupa’n?n, Avrupa ülkelerinin konuya yakla??m?n? yak?ndan biliyorsunuz, takip ediyorsunuz. Hele hele Akdeniz’de adalar denizinde bilhassa Yunanistan’?n ama Yunanistan’?n yan?nda yer alan Avrupa Birli?i’nin bu tür koruma gücü var; Frontex. Onlar?n bu tür göçmenlere yakla??m?n? yak?ndan biliyoruz. Botlar? ?i?leyerek bat?rmak suretiyle, itme suretiyle geri itme dedi?imiz olay suretiyle geldikleri yerlere gönderme ?eklindeki gayri insani yakla??mlar?n? görüyoruz. Ve Akdeniz’in bir bebek ve çocuk göçmen mezarl???na döndü?ünü üzülerek uzun y?llard?r mü?ahede ediyoruz. Ama i?te Avrupa ülkelerinin bu göçmenler bize gelmesin diye gösterdikleri gayret, harcad?klar? paralar heba oldu. ?imdi bir ba?ka ülkeden, Ukrayna’dan tahmin ettikleri, beklediklerinin kat kat üstünde bir göç dalgas?yla kar?? kar??yalar. Bunun çok zor bir ?ey oldu?unu ifade etmek laz?m. Biz zaten uzun zamand?r göç meselesinin sadece göçe kaynak olan ülkelere kom?u ülkelerin üstlenmesi gereken bir yük olmad???n?, göçün küresel bir sorun oldu?unu ve buna küresel bak?? aç?lar?yla yakla?mak gerekti?ini, herkesin bu konuda sorumluluk almas? gerekti?ini hep söylüyorduk. Ama derler ya hani bin bir musibet bin nasihatten daha iyidir. ??te böyle bazen zorluklarla, s?k?nt?larla baz? ?eyleri biraz bedeli yüksek olmakla beraber insanl?k ö?reniyor" dedi.

Rusya-Ukrayna sava??n?n bir ba?ka boyutunun da dünya ekonomisiyle ilgili oldu?unu söyleyen ?entop, "Bilhassa enerjiyle ilgili ya?anan s?k?nt?lar, enerjinizin arz?yla, talebiyle ilgili s?k?nt?lar var. Bunlar?n da bütün dünyay? etkileyecek yönleri, boyutlar? var. Tabii bu çerçevede Türkiye’nin sürecin ba??ndan beri üstlenmi? oldu?u sorumlu, yap?c?, sorun çözücü bir rol bütün dünyan?n dikkatini çekiyor. Uzun zamand?r Türkiye’ye gelmeyen, Türkiye’yi ziyaret etmeyen, siyasi sebeplerle gelmeyenler s?raya geçtiler. Türkiye’yi gelip ziyaret ediyorlar. Say?n Cumhurba?kan?m?zla görü?meye çal???yorlar. Niye? Çünkü sorun ya?ayan iki ülke, Rusya ve Ukrayna aras?nda her iki ülkeyle de görü?ebilen ve bir insani ate?kesin sa?lanmas? yönünde büyük bir çaba, gayret içerisinde olan bir tek ülke Türkiye. Biz insani bir ate?kesin sa?lanmas? için önce D??i?leri Bakanlar?n? Antalya’da biliyorsunuz bir araya getirdik. Daha sonra ?stanbul’da üst düzey bir toplant? oldu. Say?n Cumhurba?kan?m?z?n telefon diplomasi trafi?i devam ediyor. ?n?allah k?sa bir zamanda önce ate?i bir söndürürüz. Ondan sonra tamir edilecek ?eyler, hep beraber onlar? yapmak için, gerçekle?tirmek için çal??maya, gayrete devam ederiz. Tabii Türkiye’nin bu konudaki yap?c? tutumundan bahsederken biraz öncesine de gitmek laz?m. Bölgedeki geli?meleri ne kadar yak?ndan takip etti?ini ve isabetli bir tav?r ald???n? Türkiye’nin burada birkaç noktadan alt?n? çizmek isterim” dedi.

?entop, sözlerini ?öyle sürdürdü:

"Birisi ?unu daha önce bu krize benzeyen sinyaller veren bir kriz Gürcistan’da ya?anm??t?. 2008’de Türkiye o konuda tavr?n? ortaya koydu. Gürcistan’?n toprak bütünlü?ü ve egemenli?ine sayg? noktas?nda Türkiye’nin net aç?klamalar? oldu. Öbür taraftan 2014’te K?r?m’?n i?gali noktas?nda Türkiye yine ayn? ?ekilde net aç?k bir tav?r belirledi. Ama bugün Ukrayna konusunda ses ç?kart?p konu?an ülkelerin ço?u bu ad?m ad?m yakla?makta olan bölgesel krizin parametrelerini önceden göremediler. Gerekli tavr? ve tutumu ortaya koyamad?lar. Bizim buradaki meselemiz ?udur. Yine Ukrayna’yla ilgili ayn? ?eyi söylüyoruz. Ukrayna’n?n toprak bütünlü?ü ve egemenli?ine sayg? ilkesi dikkate al?narak bir tav?r belirlemek laz?m. Hakl?ya, haks?za haks?z demek laz?m ve Türkiye bütün ili?kilerinde de bunu ortaya koyuyor. Yani bir ülkeyle görü?mek, ili?kiyi devam ettirmek onun bütün görü?lerine evet demek, kabul etmek anlam?na gelmiyor. Biz kendi görü?lerimizi, tutumlar?m?z? çok net bir ?ekilde bütün muhataplar?m?za her zaman her platformda söylüyoruz. Ke?ke herkes bunu yapabilse belki o zaman i?te bu ya?am?? oldu?umuz kriz bu noktaya gelmemi? olacakt?. Olsun bunlardan ders ç?karmak laz?m. Bir önemli ders de nedir? ?u anda dünyada uluslararas? hukuk ve uluslararas? hukukun ortaya koymu? oldu?u, bar??? sa?lamak üzere ortaya koymu? oldu?u kurumlar i?levsiz. Görevini yerine getiremiyor. Etkili de?iller. Bunlardan bir tanesi Birle?mi? Milletler. Birle?mi? Milletler Güvenlik Konseyi Rusya-Ukrayna sava??nda bir karar bile alamad?. Niye alamad?? Çünkü be? daimi üyeden biri zaten Rusya. Bu çat??man?n, sava??n taraftar? o veto etti?i zaman karar ç?km?yor. Uzun y?llard?r biz ne diyoruz? Cumhurba?kan?m?z ne diyor? Dünya be?ten büyüktür diyor. Yani bu Birle?mi? Milletler’in bugünkü yap?s? ?kinci Dünya Sava?? sonras? ?artlarda kurulan ve ?kinci Dünya Sava??’n?n galiplerinin karar verici olmu? oldu?u bir Birle?mi? Milletler yap?s?. Adil bir yap? de?il. Dünyada bar??? sa?lamaktan uzak bir yap? diyorduk. Dünyan?n birçok yerinde bunun örneklerini gördük, anlatt?k, gösterdik. Ama ?imdi ayn? ?eyi çok yak?n bir ?ekilde Rusya’yla Ukrayna aras?ndaki sava?ta da görüyoruz. Tabii uluslararas? hukuk, uluslararas? hukuk diyoruz ama uluslararas? hukukta zaten bugün Rusya-Ukrayna aras?ndaki çat??mada ihlal edilmi? de?il. Uzun zamand?r güçlü devletler kendi i?lerine gelen, ç?karlar?na olan durumlarda uluslararas? hukuka, hukuku hiçe sayan tav?rlar tutumlar belirlediler. Afganistan’da bunu ya?ad?k Irak’ta, Libya’da bunu ya?ad?k. Dünyan?n birçok ülkesinde uluslararas? hukuku güçlü devletler, ülkeler paspas haline getirdiler. ?imdi ne istiyoruz biz? Uluslararas? hukuka herkes sayg? göstersin. Herkes göstersin de bugüne kadar ya?ananlar? nereye koyaca??z? Olsun yine zarar?n neresinden dönülürse dönü?üm kard?r. ?imdi uluslararas? hukukun önemi ve dünyada gerçekten bar??? tesis edebilecek etkili uluslararas? kurumlar?n, kurulu?lar?n olu?turulmas? konular? dünyan?n da gündemine geldi, konu?uluyor, tart???l?yor. Türkiye uzun zamand?r bu konular? dünya gündemine ta??yan Cumhurba?kan?m?z?n Birle?mi? Milletler Genel Kurulu’nda defalarca söyledi?i hususlar bunlar. ?n?allah bu konuda dünyada ad?m atmak için bu ya?ananlar herkes için bir ders olur. Tabii biz Türkiye olarak da bu genel s?k?nt?lardan etkileniyoruz ama in?allah bizim birlik beraberli?imiz önümüzdeki zor dönemlerden Türkiye’yi daha güçlü bir ?ekilde ç?karacak bir imkan?, potansiyeli bize sunuyor. Bütün bu ya?ananlar birkaç ?eyi ortaya koyuyor. Birisi güçlü bir devlet, istikrarl? bir yönetim. Bu konuda çok önemli, kal?c?, kurumsalla?t?racak nitelikte ad?mlar att?k. Onlardan birisi de bu hükümet sistemi de?i?ikli?iydi. Bugün dünyada birçok ülkenin ihtiyaç duydu?u ?ey istikrarl?, demokratik seçimle olu?an ama sonuçta ülkeyi yönetecek bir demokrasi tablosu ortaya koyan bir sistem. ??te Türkiye bu sistem meselesini bu ?ekilde çözdü. Güçlü devlet tahkim edilmi? devlet. Ayn? zamanda milli birlik, beraberlikle beraber milletimizin tahkimiyle bunu da gerçekle?tirdik. ??te 15 Temmuz’da ya?ananlar bunu gösterdi. Milletimiz farkl? siyasi görü?lerden de olsa, farkl? hayat tarzlar?na sahip olsalar da devlet ve anayasal düzene kar?? bir hareket oldu?u zaman onun kar??s?na hep beraber dimdik durmak ve kar?? ç?kmak suretiyle bir darbe te?ebbüsünün önledi?i direni?le darbe te?ebbüsünü tersine çevirecek bir tabloyu ortaya koydu milletimiz. Milleti tahkim etmek, devleti tahkim etmek çok önemli bu süreçlerde. Önümüzdeki zamanlarda görece?iz. Bütün dünyada bunlar?n s?k?nt?lar? ya?anacak. Güçlü ve istikrarl? hükümetleri olan güçlü ve istikrarl? devlet te?kilat? olan ve milli meselelerde birlik beraberlik içerisinde hareket eden ülkeler ba?ar?l? olacaklar, di?erleri s?k?nt? ya?ayacak. Bunu hep beraber bütün dünyada yak?n co?rafyam?z ba?ta olmak üzere görece?iz."